Alışveriş bağımlısı mısınız?

Mağazaların vitrinleri renk renk kıyafetlerle dolu şimdilerde. Eski sezondan kalan ürünlerde de büyük indirimler var. Yani, bir alışveriş bağımlısı için tehdit edici her şey mevcut...
3024
Kışın kasvetli havalarını yavaş yavaş geride bırakmaya başladığımız şu aylarda, mağazaların vitrinleri promosyon ürünlerinden geçilmiyor. Ekonomik davranmak isteyen birçok kişi, alışveriş yapmak ve ihtiyaçlarını karşılamak için bu ayları tercih ediyor. Kişisel ihtiyaçların karşılandığı bu alışverişlerde harcamaların çoğu kredi kartıyla yapılıyor. Ancak Türkiye'de ilk örneği 1968 yılında basılan kullanımı son yıllarda artan kredi kartları, birçok kişinin kazandığından çok harcamasına neden oluyor. Bu aşın harcama durumunu birçok unsur tetikliyor. Ancak bu unsurlardan öyle biri var ki, günümüzde ciddi bir davranış bozukluğu olarak kabul ediliyor.'Onyomanya' yani alışveriş bağımlılığı isminin kökeni Yunanca Onyomanya, ‘onyos’ satılık-satın alma, ‘manya’ saplantıdan geliyor. İlk kez 1915 yılında tanımlanan alışveriş bağımlılığı, aynen alkol ya da uyuşturucu bağımlılığı gibi ciddi bir davranış bozukluğu olarak görülüyor. Bağımlılar yalnızlık, mutsuzluk, sinirlilik, engellenme, kendini ifade edememe gibi depresyona neden olabilecek etkenlerden dolayı, aşırı derecede harcama yaparak alışveriş yapıyor ve kendilerini sadece alışveriş yaptıkları zaman iyi ve mutlu hissediyor. Bu iyi ve mutlu olma hali, genelde kişinin kendini diğer insanlardan üstün görmesine neden oluyor. Alışveriş bağımlılığının toplumun ne kadarını etkilediği net olarak bilinmiyor. Çünkü pek çok kişi, alışveriş bağımlılığının bir problem olduğunu düşünmediği için profesyonel yardım almıyor. Profesyonel yardım alınmadığı için de herhangi bir istatistik çıkarılamıyor. Ancak bağımlıların genellikle kadınlar arasından çıktığı bilinse de, bu hastalığa yakalanan erkeklerin sayısının da küçümsenmeyecek kadar çok olduğu düşünülüyor. Erkekler daha çok cep telefonu ya da bilgisayar gibi elektronik eşyalar alırken, kadınlar genellikle giysi, kozmetik, mücevher, ayakkabı ve çanta alıyor. Uzmanlara göre, kadınlarda görülen alışveriş hastalığı, ortalama 17-30 yaşları arasında başlıyor. Alışveriş bağımlıları, alışveriş öncesi kontrol edilemez bir istek hali ve haz yaşarken, alışveriş sonrasında yoğun bir suçluluk hissi duyuyor.

Test: Alışveriş bağımlısı mısınız?Aşağıdaki testi çözerek alışveriş bağımlısı olup olmadığınızı öğrenebilirsiniz.

1. Kendimi mutsuz hissettiğimde genellikle alışveriş yaparım.

2. İhtiyacım olmayan şeyler için çok para harcarım.

3. Harcamalarım son iki yılda arttı.

4. Dolabım hiç giymediğim eşyalarla dolu.

5. Alışveriş yaparken kontrolsüz davranırım ve çok fazla şey satın alırım.

6. Arkadaşlarıma ve aileme alışverişe ne kadar para harcadığım konusunda yalan söylerim.

7.Kredi kartı limitimi çoktan aşmış olmama rağmen, alışveriş yapmaya devam edebilirim.

8. Alışveriş yaptıktan sonra kendimi mutsuz hissederim.

9. Alışveriş alışkanlığım kişisel ilişkilerimde sorunlara neden oluyor.

Yukarıdaki şıklardan dördüne veya daha fazlasına cevabınız evetse, muhtemelen bir alışveriş bağımlısısınız. Profesyonel bir yardım almanızı tavsiye ederiz.


KURTULMANIN YOLLARI

Alışveriş bağımlılığından kurtulmak için kişinin kendi durumunun farkında olması, bu durumdan kurtulmak için harekete geçmesi ve psikolojik destek alması gerekiyor.

1. Alışverişe çıkmadan önce kredi ya da ATM kartlarınızı yanınıza almayın. Sadece nakit para kullanın.

2. Beğendiğiniz bir ürünü gördüğünüzde hemen satın almayın. Biraz bekleyin ve ona gerçekten ihtiyacınız olup olmadığını düşünün. Ya da mağaza çalışanlarından beğendiğiniz ürünü sizin için ayırmalarını rica edin. Eğer birkaç gün sonra o ürünü hâlâ almak istiyorsanız, o zaman satın alın.

3. Kendinize her ay bir alışveriş bütçesi hazırlayın ve bu bütçeyi kesinlikle aşmayın.

4. İki hafta içinde yaptığınız tüm alışveriş harcamalarınızı bir kenara yazın. Bu, sizin alışverişe ne kadar fazla para harcadığınızı daha net görmenizi sağlayacaktır.

5. Kredi kartınızın harcama limitini düşürün.